TURİZM VE OTELCİLİK PORTALI

- Nakit Ödeme
- Efektif Döviz
- Döviz
- Kredi Kartı
- ÖDEME YÖNTEMLERİ
- Konuk hesabını çeşitli şekillerde ödeyebilir.
- Ödeme çeşitleri çok fazla olmasına rağmen asıl belirleyici unsur konaklama işletmesinin hangi ödeme aracını veya araçlarını kabul edeceğidir.
- İşletme,konuğun ödeme şeklini ya rezervasyon sırasında ya da en geç cheeck-in sırasında belirlemelidir.
- 1.NAKİT ÖDEME
- Nakit ödeme müşterinin hesabını bulunduğu ülkenin para birimiyle ödemesidir.
- En çok tercih edilen ödeme şeklidir.
- Bu ödeme şeklinde önemli olan paranın güvenilirliğini tespit edebilmek için kullanılan bazı yöntemlerdir.Bunlar tüm ülkeler için aynıdır.Bazıları:
- Paranın yırtık olmaması,
- Paranın kağıdının tanınması(bu bir eğitimle sağlanır)
- Her küpürün orijinal rengine ve şekline sahip olması
- Işıklı kontrol aletleriyle güvenilir kontrol yapmak,
- Bu yöntemler sadece paradan şüphelenildiği zaman ve müşteriyi kırmadan yapılmalıdır.
- Bunun yanında ödenilen hesap en az iki kere sayılmalı ve gerekirse miktarın doğruluğunu kanıtlamak için para sayma aletleri kullanılmalıdır
- 2.EFEKTİF DÖVİZ
- Efektif döviz yabancı ülkelere ait nakit paraya denir.
- Nakit ödeme de kullanılan yöntemler efektif dövizde de kullanılır.
- Dikkat edilmesi gereken hususlar:
- Yabancı paranın küpürlerinin belli zaman dilimlerinde değiştirilmesi,
- Merkez bankası tarafından bastırılan ve yabancı paraların tanıtımını yapan efektif tanıtım kitabı vardır.Bu temin edilmelidir.Çünkü birçok ülke paralarını muhtelif küpürleri tanımlayabilir.Bu kitapta paralar orijinal şekil,renk ve boyuttadır.
- Yabancı para alındığında içerisinde yabancı paranın miktarı,TL. karşılığı,alınan tarih bulunan bir bordro düzenmelidir.
- Ayrıca paranın konvertibil olup olmaması çok önemlidir.
- Her yabancı paranın kendine özgü sembolü vardır.
- 3.DÖVİZ
- Döviz yabancı ülkelere ait seyahat çekleri ve nakit para dışında ki para yerine geçen belgelerdir.Bunlar:
- Seyahat çekleridir.
- Döviz ödemesinde şunlara dikkat edilmelidir:
- Dövizin sahte olup olmadığı döviz kontrol cihazları ile kontrol edilmelidir.
- Döviz alım bordrosu düzenlenerek dövizin TL. karşılığı bulunur.

- Dövizin TL. karşılığı bulunurken uygulanan kur fiyatı iyi alınmalı ve dikkatli ve yıpranmış dövizler kabul edilmemelidir.
- Müşterinin kimliği kontrol edilmelidir.
- Çek kartının süresinin geçip geçmediği kontrol edilmelidir.
- Çek personel tarafından konuğa imzalattırılmalıdır.
- 4.KREDİ KARTI
- Kredi kartları günümüzün en yaygın ödeme araçlarından birisidir.
- Fazla para taşıma riskini ortadan kaldırdığı için tercih edilir.
- Kredi kartını kabul ederken aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekir:
- Kartın geçerlilik süresi kontrol edilir.
- Kartın üzerindeki isim ile foliodaki ismin birbirini tutup tutmadığına bakılır.Hesabı ödeyen başkası ise kimlik istenir.
- Geçersiz ve iptal edilen kredi kartlarının bulunduğu stop listesi konuğa farkettirilmeden kontrol edilir.

-
Konuk hesabı kredi kartının limitinden fazla ise kredi kartları merkezi aranarak provizyon istenir.
- Kredi kartı merkezinin verdiği provizyon numarası slip üzerindeki provizyon no bölümüne yazılır.
- Kredi karı ve slibi imprinter makinesine yerleştirilir.Ve üzerindeki kol önce sağa sonra sola çekilerek kredi kartı ve işletmeye ait bilgiler slipe aktarılır.
- Slip üzerine o günün tarihi ödenecek miktarı yazılır ve imzalanması için kalemle birlikte konuğa uzatılır.
- Konuk slipi imzaladıktan sonra kredi kartı üzerindeki imza ve slip üzerindeki imza kontrol edilir.
- Provizyon makinesi ile kredi kartı kabul ediliyorsa kartın manyetik kısmı makineden geçirilerek ödenecek miktar makinede yazılır.Ve ödeme provizyon makinesinin bağlı bulunduğu kredi kartı merkezince kabul edilmişse makineden çift nüshalı kendinden karbonlu yazar kasa fişi şeklinde bir slip çıkar.
- Provizyon makineleri ile sadece Türkiye?de visa,master ve Eurocard kredi kartları kabul edilmektedir.
- Milletler arası başlıca kredi kartları şunlardır:
- Diners club
- Visa-master card-Eurocard
- American Expres card
- Access
- A)DİNERS CLUB

- Merkezi New York?ta bulunan dünyaca ünlü bir kredi kartıdır. Amerika?nın büyük bankaları tarafından garanti edildiği için güvenilir bir karttır.

- B)VİSA-MASTER CARD-EUROCARD
- Avrupalılar tarafından çıkarılmış büyük bankalarca garanti edilmiştir.
- Ayrıca uluslar arası otelcilik birliğince de
himaye edilmektedir
- C)AMERİCAN EXPRES CARD
- Amerikalılar tarafından çıkarılmış Amerika?nın büyük bankalarınca garanti edilmiş olan ve yaygın bir şekilde kullanılan karttır.

- D)ACCESS
- İngiltere de çıkarılmış bir kredi kartıdır.
- İngiltere?nin büyük bankaları tarafından garanti edilmektedir.
- KAYNAKÇA:
- Konaklama işletmelerinde ön büro ve yönetimi(Yard. Doc. Dr. Kemal Kantarcı M. Altuğ Yörükoğlu)

Yönetim
Belirli amaçlara ulaşabilmek için işletmenin sahip olduğu kaynakların, insan unsuru tarafından uyumlu, anlamlı ve etkili şekilde bir araya getirilmesidir.
İşletme amaçlarına ulaşmayı sağlayacak faaliyetlerin, koordineli bir şekilde insan unsuru tarafından ve insanlarla beraber yürütülmesidir.
Bir işletmede amaçlara ulaşmak için işbirliği yapmak ve çalışmaların amacın doğrultusunda düzenlenmesidir.
Yönetim kavramı eskilere dayanmakla beraber, modern alanlarda bilimsel yönetimin incelenmeye başlanması 1900?lü yılların başlarında Frederich W. Taylan ve Henri Fayal tarafından gerçekleştirilmiştir.
Yönetim, işletmelerin değişik amaçlarını gerçekleştirmek için insan gruplarının işbirliği içinde yaptığı sistemli düzenlemelerin sağlanmasıyla gerçekleşen bir süreçtir.
Otel İşletmeciliğindeki Yönetim Faaliyetlerinin Özellikleri
1) Yönetim Amaca Yönelik Bir Faaliyettir.
Yönetim, bir amaca ulaşmak, belirlenen hedefleri gerçekleştirmek veya bir hedefe ulaşmak için yapılan bir faaliyettir.
Yönetimin başarısı, bu amaçlara ulaşmada ve gerçekleştire bilmedeki durumu ile ölçülür.
2) Yönetim Bir Grup Faaliyetidir.
Yönetim faaliyeti, birden fazla kişilerin var olduğu durumlarda söz konusudur. Tek kişinin yaptığı faaliyet ekonomik fayda sağlamaya yönelik faaliyettir.
3) Yönetim İnsanlara Yönelik Bir Faaliyettir.
Yönetimde insanın insanla olan ilişkileri söz konusudur. Turizm sektöründe, diğer işletmelerden farklı olarak, yönetim kademesi, hem çalışanlarıyla hem de, hizmet satın almak için gelen konuklarla yakından ilgilenmek durumundadır.

4) Yönetim İş Bölümü Ve Uzmanlaşma Faaliyetidir.
Yönetimde, öğütsel faaliyetler, çalışanların yeteneklerine uygun bölümlere ayrılmalı ve bu bölümlerde uzmanlaşarak iş verimliliğinin artırılması sağlanmalıdır.
Turizm sektöründe, faaliyetler ve görevler iyi bir şekilde sınıflandırılarak çalışanların yeteneklerine en uygun şekilde iş bölümü yapılarak dağıtılırsa yönetimin başarısı da artacaktır.
5) Yönetim Bir Koordinasyon Faaliyetidir.
Yönetimde çalıştırmayı kolaylaştırmak ve başarıyı sağlamak için bölümler arasında koordinasyonun sağlanması gerekir.
Turizm sektöründe, bir bölümde çalışan iş görenler, yaptıkları işin, işletmenin ortak amacına katkısını daha iyi anladıkları taktirde en iyi koordinasyon yapılıyor demektir.
6) Yönetim Yetki Ve Sorumluluk Faaliyetidir.
İşletmede görev yapan iş görenlerin kendi istekleriyle uyumlu bir biçimde çalışmaları çok zor olduğu için yöneticiler bu konuda çalışanları isteklendirmek için yetki kullanmak durumundadırlar.
İşletme yöneticilerinin hedeflerine ulaşabilmeleri çeşitli yönetim fonksiyonlarının yerine getirilmesini gerektirir.
Yönetim fonksiyonları birbirini izleyen, süreklilik gösteren ve birbiriyle yakından ilişkili unsurlardır.
Yöneticiler, yönetim fonksiyonlarının koordinasyonunu üstlenirler.
Yönetim süreci, temel olarak dört sorunun cevaplandırılmasına çalışır.
Bunlar;
1) İşletmenin amaçları nelerdir? Hangi olaylar işletme amaçlarını etkileyebilir? İşletmenin amaçlarını yakalayabilmesi için ihtiyaç duyulan program ve faaliyetler nelerdir?
2) İşletme amaçlarına ulaşabilmek için, eldeki insan ve fiziki kaynakların ne şekilde düzenlenmesi gerekir?
3) Belirlenen amaçları gerçekleştirmek için gereken liderlik faaliyetleri nelerdir?
4) Planlanan amaçlar ile gerçekleştirilen sonuçlar ne şekilde karşılaştırılacaktır.
İşletmenin başarıya ulaşması, bu fonksiyonların bir plan ve ahenk içinde uygulanmasını zorunlu kılmaktadır. Bu görevler yerine getirilirken çalışanların özendirilmesine büyük bir önem verilmelidir.
1) Plânlama: Planlama en geniş şekliyle geleceğin tahmin edilmesidir. Planlama sırasında işletme amaçlarının açık ve gerçekçi şekilde belirlenmesi gerekmektedir. İşletme, geçmişini ve bu günkü durumunu iyi bilmelidir.
Planlama, amaçların belirlenmesi ve belirlenen amaçlara nasıl, nerede, ne zaman ve ne şekilde ulaşacağı ile ilgili faaliyetler olarak ifade edilebilir.
Planlamanın gayesi turizm işletmesinin belirlenen amaçlarının hangi bölümlere ayrılacağının ve hangi yollardan hedefe ulaşacağının tespit edilmesidir.
2) Örgütleme: Belirlenen hedefleri gerçekleştirebilmek için işletmenin sahip olduğu beşeri ve diğer kaynaklarını bir faaliyetler sistemi içerisinde birleştirilmesi ve düzenlenmesidir.
3) Yönetme: Yöneticilerin aslarına emir vermesi yada diğer yollarla ne yapmaları gerektiğini anlatmalarıdır.
4) Denetim: Belirlenen amaçlar ile gerçekleşen sonuçların karşılaştırılmasıdır.
Turizm işletmelerinin amacı sadece ön görülen faaliyetleri yürütmek mal ve hizmet üretmek değildir. Bu işlemleri rasyonel şekilde gerçekleştirmek ve en az giderle üretimi yapmak ve optimal (ekonomik) bir getiriyi sağlamaktır.
Yöneticilerin, iş görenlerinin davranışlarını yorumlaması bu yorumlamanın sonuçlarına göre onları motive edecek modeller ve uygulamalar geliştirmesi gerekmektedir.
Motivasyon, çalışanların yaş guruplarına, cinsiyetlerine ve bölümlere göre değişebilmektedir.
Motive edilmiş bir kişi, bir ihtiyacını karşılayacak şekilde davranır.
Otel Çalışanlarını Aşağıdaki İş Faktörleri Motive Eder.
* İyi ücret
* Güvenlik
* Fırsat
* İyi çalışma şartları
* Ödül-ceza sistemi
* Disiplin
* Uygun iletişim ortamının sağlanması
İyi bir yönetici, çalışanlarında yüksek bir performans için ne tür bir ödüllendirme ve teşviklerde bulunması gerektiğini göz önünde bulundurmalıdır.
Yönetici bu bilgileri kullanarak iş görenlerin gayretlerini kolaylıkla işletme amaçları doğrultusuna yönlendirebilir.

Ders Ögretmeni:Sevgi GÖKTEPE

Aslıhan KOBAZA
KAYNAK
Turizm Meslek Liseleri İçin Uygulama Kitabı

Mutfak

atauni öğrencileri

Sağlıklı bir hayat sağlıklı mutfaktan geçer. Yemek hazırlanırken temiz bir mutfak önlüğü giyin.
Masanızı sildiğiniz bez ya da süngerin temiz olmasına dikkat edin.
Yemek hazırlarken saçınızın düşmesini önleyin; saçınızı örtün, toplayın veya bir bant takın.
? Yemek hazırlamaya geçmeden önce ellerinizi yıkayın.? Tırnaklarınız ya kısa kesilmiş olmalı, ya da fırçayla temizlenmiş olmalı.? Tuvalet çıkışı ellerinizi mutlaka sabunla ve hatta dezenfektanlı sabunla yıkayın.

? Evde herkesin kendi havlusu olmasını sağlayın.

? Bütün çabuk bozulabilir gıdaları buzdolabında saklayın. Pişmiş yemekler, çiğ et, tavuk, balık, mezeler ve yoğurt çabuk bozulan gıdalar arasında yer alır.

? Mümkünse çiğ et ve pişmiş yemek için kullandığınız bıçak farklı olsun. Çiğ et, tavuk, balık ya da sebze doğradıktan sonra kesme tahtasını mutlaka deterjanlı suyla yıkayın.

? Kullanım öncesi bütün meyva ve sebzeleri yıkayın.

? Buzdolabına koyduğunuz gıdaları ya kapalı kaplarda saklayın ya da alüminyum veya şeffaf folyo ile kapatın. Özellikle çiğ et ve topraklı sebzelerin diğer gıdalara değmesini önleyin.

? Dondurulmuş gıdaları, çözmek için ya bir gün önceden buzdolabına çıkarın veya bu iş için tasarlanmış fırınlar kullanın. Kesinlikle dış ortam sıcaklığında bırakarak çözdürmeyin.

? Yemek hazırlarken yumurta, balık, çiğ et ya da topraklı gıdaları ellediyseniz, yeni bir işe geçmeden önce mutlaka ellerinizi sabunla yıkayın.

Her kullanım sonrası çatal, bıçaklarınızı, tabak ve tencerelerinizi yıkayın.

? Mutfak zeminine ya da soğuması için balkona, yere doğrudan herhangi bir gıdayı ağzı açık olarak koymayın.
Pişirdiğiniz yemekleri, 2-3 saaten fazla dış ortam sıcaklığında bırakmayın.
? Buzdolabına koymadan önce, sıcak yemeklerin çabuk soğuması için küçük kaplara bölebilir, tencere kapağını yarı açık bırakabilir veya soğuk su ya da buzlu su dolu geniş bir kabın içine oturtabilirsiniz.

? Malzeme satın alırken, raf ömrüne ve son kullanma tarihine dikkat edin; ancak unutmayın, raf ömürleri genellikle ürünün ambalajı açılmadan ve belirtilen sıcaklıklarda saklanması koşulu ile geçerlidir. Bu nedenle ambalajını açtığınız ürünleri en kısa zamanda tüketin.

? Tenceredeki yemeğin tadına baktığınız kaşığı, servis yapmak için kullanmayın.

? Yemeğe doğru hapşırmayın, aksırmayın. Burnunuzu sildikten sonra, elinizi sabunla yıkamadan gıdayı ellemeyin.

? Mayonezli, vb. soslu salataları, mezeleri, servisten hemen önce hazırlayın; bu tip yiyecekleri uzun süre dış ortam ya da buzdolabında saklamayın.

? Kullandığınız kızartma yağını, her 3-4 kullanımdan sonra değiştirin; et, balık, ya da yumurta sosuna batırdığınız şeyleri kızarttığınız zaman ise her kullanım sonrası değiştirin.

? Yemek hazırlarken sigara içmeyin.

? Pişirilerek hazırlanan yemeklerde, pişirme sıcaklığının ve sürecinin mikrop öldürmeye yeterli olmasına dikkat edin; az pişmiş ya da çiğ yenilen et ve deniz ürünlerinin başlangıçta içerdikleri mikrobu pişirirken tam olarak öldüremezseniz, bu mikropları siz veya konuklarınız yiyecek unutmayın.

? Mutfağa sinek, vb. haşere girmesini önleyin: Ya kapı pencerenizi hep kapalı tutun, ya da pencerelerinize sineklik taktırın.

? Paslanmış çatal, kaşık ve bıçakları; kırık veya çatlak tabak ve cam bardakları kesinlikle kullanmayın.

? Mutfak lavabonuzu sık sık çamaşır suyu, vb. ile dezenfekte edin. Musluk ve açma kapama kollarını sık sık temizleyin.

? Çöp kovanızın içini ve dışını en az haftada bir kez temizleyin.
Mutfaktan uzun süre ayrılırken, yanan bütün ocaklarınızın, fırınınızın kapalı olduğundan emin olun.

ERZURUM MESLEK YÜKSEK OKULU
CAGATAY ALTAY
DERSİN OGRETMENİ:SEVGİ GÖKTEPE

DEPOLAMA
Ürünlerin üretildiği andan tüketilene kadar depolandığı genel pazarlama yaklaşımında bu işlem arzın talebe göre ayarlanmasını sağlar. Ancak bu kural hazırlanan ürünlerin tamamen stok edilmemesi nedeniyle yiyecek ve içecek için geçerli değildir. Sektörde hazırlanan özellikle yiyecekler servise hazır hale getirildikten sonra yalnızca kısa bir süre için depoda saklanabilir. Bu süre özel yöntemlerle kısmen uzatılsa da, diğer sektörlerlerde olduğu kadar uzun değildir.aşağıda öncelikle depolarla ilgili bilgi verildikten sonra yiyecek ve içeceklerin depolanmasına ilişkin özelliklere yer verilecektir. devamı »

Otel işletmeleri müşterilerinin konaklamaları sırasında eşyaların güvenliğinden sorumludur. Bu nedenle, tüm bölümlerde olduğu gibi kat hizmetleri departmanında da müşteri eşyalarının korunmasıyla ilgili başlıca önlemlerin alınması gerekir. Bu amaçla geliştirilen sistemlerin başında müşteri emanet kasaları gelmektedir. Bazen müşteri odalarına da koyulabilen emanet kasaları genellikle, ön büroda müşteri hizmetine sunulmaktadır. Ön büroda hizmete sunulan hizmete sunulan emanet kasalarının çift anahtarla açılıp kapanması, izleme defterinin olması ve resepsiyonist tarafından her müşteriye böyle bir hizmetin olduğunun hatırlatılması gerekmektedir. Bazı otellerde bu tür bilgiler otel odalarına müşterilerin görebilecekleri yere asılan küçük notlarla yapılabilmektedir. Müşteriler konakladıkları sürece değerli eşyalarını emanet kasalarına teslim ederek güvence altına alırlar.
Müşteri eşyalarının korunması ile ilgili olarak, değerli eşyanın emanete alınmasından başka, bulunan ve unutulan eşyaların belli bir sistem dahilinde takip edilmesi de alınacak önlemler arasındır. Otellerde müşteri eşyaların kaybolması hırsızlıktan ve çoğu kez de müşterinin eşyasını çeşitli yerlerde unutmasından kaynaklanmaktadır.
Bu amaçla, otel işletmesi içerisinde kayıp ve unutulan tüm eşyaların takibi için bir kayıt sistemi kurulmalıdır.özellikle, kat hizmetleri bölümünde bu tür unutmalara çok sık rastlanmaktadır. Bu amaçla, her bölüm gibi kat hizmetleri bölümünde de bir kayıp eşya ve bulunmuş eşya takip sisteminin olması gerekmektedir. Ayrıca, katlar hizmetleri departmanı deposunun bir bölümü bu tür unutulan eşyaların saklanması için kullanılmalıdır.
Bulunmuş ve kayıp eşyalar için geliştirilen formlar kat hizmetleri şefi tarafından her eşya için iki nüsha olarak tanzim edilir. Bu formların bir nüshası ön büroya gönderilerek eşya hakkında müşteriyle ilişkide olan bölüm çalışanlarına bilgi verilirken, diğer nüsha kat hizmetleri dosyasında saklanır.
Kayıp ve bulunmuş eşya formunda şu bilgiler olmalıdır:
? Eşyanın cinsi
? Bulunduğu yer (oda numarası, koridor, tuvalet vs)
? Bulunduğu tarih
? Bulan kişi
? Teslim eden kişi
? Teslim alan kişi
? Açıklamalar
Bulunan eşya, bulunma yerine göre farklı bölümlerce saklanmalıdır. Genellikle bu amaçla şöyle bir uygulama yapılmaktadır.
? Lobide, koridorlarda, genel kullanım alanlarında ve müşteri odalarında bulunan eşyalar; kat hizmetleri yöneticisine
? Restoran, balo salonu, gazino ve içecek amacıyla kullanılan alanlardaki bulunmuş eşyalar yiyecek içecek bölüm yöneticisine teslim edilmelidir.
Kayıp eşyalar kayıt edilirken eşyanın tanımlanması yapıldığından, bulunan eşyanın değerli veya değersiz olduğu da belirtilmelidir.
Değerli Eşya
Eşya, paraya çevrilebilen ve maddi olarak önemli bir meblağ arz ediyorsa bu tür eşyalar değerli eşya olarak kabul edilmektedirler. Değerli eşya ile ilgili form hazırlandıktan sonra bulunan eşya, kat hizmetleri yöneticisi tarafından bir tutanakla otel idaresine teslim edilmelidir. Değerli eşyanın saklanması için genel idare kasası kullanılmaktadır.
Bu tür eşyalar, bir yıl bekletildikten sonra bu zaman içerisinde herhangi bir müşteri başvurusu olmaması durumunda bir gazetede ilen edilerek beş yıl daha bekletilir. Beşinci yılın sonunda yine bu tür eşyalara talip olmazsa otele gelir olarak işlem yapılır.
Değerli eşya bulunduktan sonra bir yıllık bekleme süresi içerisinde müşteriye iyi hizmet anlayışı ile çalışan otel yöneticisinin şu işlemleri yapması gerekmektedir:
? Eşyanın ayrıntılı tanımı verilmeden, örneğin, bir saat bulunmuştur gibi bir duyuru otel girişinde bir yerde ilan edilmesi
? Eğer eşya odada bulunmuşsa yine bu şekilde ilan edilip, ayrıca odayı son kullanan üç müşterinin adresine mektup gönderilerek herhangi bir değerli eşya unutup unutmadıklarının sorulması
Bu tür işlemlerden sonra gerekli süre içerisinde eşya korunarak gerektiğinde müşteriye teslim edinmek amacıyla bekletilmelidir. Eğer müşterinin otele borcu varsa ve otel bu borcunu tahsil edememişse, bu tür eşyaların otelde unutulması durumunda, otel idaresi bu tür işlemlere girmeyerek alacağını tahsil amacıyla eşyayı alıkoyabilir.
Değersiz eşya
Bulunan eşya satıldığında parasal değer olarak bir meblağ ifade etmiyorsa bu tür eşyalara değersiz eşyalar denilmektedir. Değersiz eşyaların da kayıtları yapıldıktan sonra ilgili formun bir nüshası kat hizmetleri departmanı dosyasında saklanır. Değersiz eşyalar bir yıl saklandıktan sonra sahibi aramazsa, bulan personele yada kura yöntemiyle bölüm personeline dağıtılır.
Bazı oteller kayıp ve bulunmuş eşya formu yerine kayıp eşya defteri tutulmaktadır. Bu sistemde gerekli bilgiler bu deftere kayıt edilir ve kayıt eşya defteri ön büro bölümünde bulundurulur. Gerek formun kullanılan gerekse defter tutularak yürütülen bu kayıt sisteminin ön büro bölümüyle bağlantılı olması, müşterinin bu tür eşyalar için ilk başvuracağı bölüm ön büro olmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, unutulan ve personel tarafından bulunan tüm eşyaların niteliği, miktarı gibi ayrıntılı yönler hakkında ön büroya bilgi verilmesi gerekmektedir.
Otellerde kat hizmetleri departmanında rastlanan diğer bir eşya olur ise, personelin odayı temizlerken müşteri eşyasını yanlış yere koyması sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, kat görevlilerinin otel odalarını temizledikten sonra müşteriye ait özel eşyaları müşterinin görebileceği yere bırakmaları gerekmektedir.
Yukarıda sayılan konuların dışında seyrek de olsa otellerde rastlanan diğer kayıp eşya olayı, kat görevlilerinin hırsızlıkları sonucunda ortaya çıkmaktadır. Ancak, her zaman müşteriye eşyasının otelde kaybetmiş olmayabilir. Bu durumda müşteri eşyayı otel dışında mı kaybetti, yoksa personel mi çaldı sorusuna cevap aranması gerekmektedir. Kasaya emanet edilmeyen eşyalardan otel yönetiminin sorumlu olmaması bu konuda idareyi hazır konuma getirmektedir. Ancak çalınan eşya değerli eşya olmadığı zaman, böyle bir önlemin alınmış olması söz konusu olmayacaktır. Bunun için kat hizmetleri görevlisi önleyici önlemleri almasıyla mümkün olmaktadır. Personel tarafından yapılan zararlar; personelin acemi olması, eşyanın özelliğini bilmemesi, kullandığı temizlik materyalini yanlış seçmesi, dalgınlığı ve dikkatsizliği sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu olaylar, personelin eğitilmesiyle azaltılabilmektedir. Ancak, tüm uyarılara rağmen otel eşyalarına zarar veren ve bunu kasten yaptığı belirlenen personelden de eşyanın değeri kadar bir alınması yoluna gidilebilir. Personelin oda malzemesine yaptığı zararla ilgili birkaç örnek aşağıda verilmektedir.
? Yatak çarşaflarını çekerek yataktan almaya çalışmak
? Havlularla temizlik yapmak
? Banyoda tuz ruhu gibi dikkatlice kullanılması veya kullanılmaması gereken malzemeleri kullanmak
? Aşırı deterjan kullanmak
? Çamaşırhanede çamaşırları ıslak bekletmek yerlere atmak
? Teknik servisin yapacağı işlere müdahale etmek
? Temizlik için klozet, etejer gibi malzeme üzerine çımak
HEDİYE İÇERİĞİNDE EŞYA KABULU
Otellerde konaklayan müşteriler bazen bahşiş mahiyetinde kendilerine sunulan hizmetten memnun olduklarını belirtmek için kat görevlilerine hediye verebilirler. Ancak, bu tür hediye alımlarının da bölüm tarafından bir sisteme bağlanması gerekmektedir. Aksi taktirde personele verilen bu tür eşyaların alınması,müşterinin kötü düşünceli olması veya personelin kötü niyeti dolayısıyla istenmeyen sonuçlara neden olmaktadır.
Özellikle, puantörlükte kontrol edilen personelin. Bu tür eşyaları otel dışına çıkartırken zan altında kalmaması için aldığı eşyanın hediye olduğunu gösterir bir belge sunması gerekir. Otellerde genellikle hediye eşya kabul edilirken veren müşteriden bir imzalı kağıt ve eşyanın niteliğinin yazılması istenir. Bu belge, kat görevlisi tarafından kat hizmetleri yöneticisine getirilir ve yöneticinin imzasından sonra puantörlükte gösterilerek hediye eşya otel dışına çıkartılır.
Bu tür bir önlem, müşterinin eşyayı hediye ettikten sonra çalındı veya kayboldu şeklindeki ithamı riskini ortadan kaydırdığı gibi, personelin de müşteriden habersiz olarak odadan eşya almasını önlemesi açısından önemlidir.

DERS OGRETMENI       SEVGİ GOKTEPE

ERZURUM MYO

Tahsin KILINBOZ

ERZURUM MYO

Laboratuar hayvanlarında büyüme geriliği şeklinde molibden yetersizliği oluşturulmuştur. Molibden ile bakır, çinko, demir ve kükürt arasında etkileşim vardır. Molibdenden daha zengin çayırlarda beslenen sığırlarda bakır yetersizliği görülmüş ve hastalık bakır verilerek iyileştirilmiştir. Bu ilişkinin metabolizmada molibdenin bakır yerine geçmesinden ileri geldiği bildirmiştir. Fazla molibden alındığı zaman kan ve idrardaki bakır miktarı artmakta, safra ve incebağırsak salgılarındaki bakır miktarı azalmaktadır. Bakır böbrek ve karaciğer hücrelerinde birikmektedir. Bunun sonucu sığırlarda zayıflama, ishal, kemik anormallikleri görülmektedir.
Molibdenden yüksek diyete kükürt eklendiği zaman zehirlenme belirtileri ortadan kalmaktadır. Bu durumda molibden atımının arttığı görülmüştür. Bu gibi olgularda verilen kükürt miktarı fazla olursa, o da zehirlenmeye yol açmaktadır.
Bitkilerde molibden yetersizliğinin Güney Afrika?daki Bantu kadınlarında görülen gırtlak kanseriyle ilgili olduğu ileri sürülmüştür. Molibden yetersizliğinde mısır ve diğer bitkilerde ?Aspergillus flavus? küfü çoğalmakta ve bu küf kanser yapıcı moleküller oluşturmaktadır. Bu gibi bitkilerle beslenen kimselerde kanser yapıcı moleküller gırtlak kanserine yol açmaktadır.
Molibden yetersizliğinde, sinir sisteminde bozukluklar, böbrekte ksantin taşları ve dişlerde çürüme görülür.
Molibden, ksantin oksidaz, sülfit oksidaz, aldehit oksidaz enzimlerin kofaktörü olarak metionin ve sistein metabolizmasında, pürün ve primidin sentezinde, pürünün ürik aside yıkımında, toksin öğelerin etkisizleştirilmesinde rol alır. Laboratuar farelerinde günlük alınan 0.2 mg molibden, yetersizlik belirtilerini önlemektedir. Kg başına diyetle alınan, 2 mg molibdenin insanın gereksinmesini karşıladığı sanılmaktadır.
Molibdenin en zengin kaynakları organ etleri kuru baklagiller, tahıllar ve mayadır. Kuru baklagillerin gramında 1.2 – 4.5 mg civarında molibden vardır. Tahıllarda bu 0.2 – 4.0 mg civarındadır. Yiyeceklerdeki molibden yoğunluğu bölgenin özelliğine göre değişmektedir.
Aşırı alımında gut hastalığı, sindirim sisteminde ve kemikte bozukluk görülür.

SEREF KAPAN     -ERZURUM MYO

Ağırlama hizmet işletmelerinde menü planlamasında bilgisayar kullanımı gün geçtikçe yoğunlaşmaktadır. Örneğin, hastaneler menü planlamasında bilgisayarı ilk defa normal diyetler ve genel menülerde daha sonra ise özel menüler diyet menülerinin planlamasında kullanmışlardır. Menü planlamasında bilgisayar kullanımının geleneksel usullerle yapılan menü planlamasına göre daha avantajlı olduğu yapılan bir araştırmada ortaya çıkarılmıştır. Bu araştırmada sodyum sınırlı, şekerli ve bunun gibi onbir çeşit değiştirilmiş (özel) diyet menüler besin içeriği ve hammadde yiyecek maliyeti konularında karşılaştırılarak aşağıdaki sonuçlar alınmıştır. devamı »

Mayalar ve benzeri mantarlar besinler için yararlı ve zararlı olabilirler. Mayaların şekilleri çok değişiktir. Yuvarlak ve çomak şeklinde oldukları gibi limon, armut, ve yumurta biçiminde olanları da vardır. Tomurcuklanarak çoğalırlar. Olgunlaşan tomurcuk ana hücreyi terk eder.
Mayalar kendi başlarına yaşayamazlar, bu nedenle diğer bitki ve hayvanlarda asalak olarak yaşarlar. Bakterilerden daha büyük olup enleri 2 – 6 mm, boyları 10 – 30 mm arasında değişir. Mayalar besin endüstrisinde çok önemlidirler. Ekmek yapımında ve bira üretiminde, peynirlerin olgunlaşmasında, enzim üretiminde ve çeşitli yiyeceklerin hazırlanmasında kullanılırlar. Bazıları da B- grubu vitaminleri sentez ederler. Bazı mayalar ise turşu, meyve suyu,şurup, pekmez, jöle, et, şarap gibi bir çok besinlerin bozulmasına neden olurlar. Bazı mayalar sıvıların yüzeyinde üreyerek bir tabaka oluştururken bazıları ise sıvının içinde ürerler. Mayalar da küfler gibi daha az neme gerek duyarak bakterilerden farklılık gösterirler. devamı »

Vücutta Dağılımı ve Görevi

Yetişkin insan vücudunda ortalama 12-20 mg. kadar manganez bulunur.Manganez, en çok kemiklerde, karaciğerde, pankreasta, hipofiz bezinde, ve meme bezlerinde bulunur; akciğer, kas, ve bağ dokuda çok azdır. Dokulardaki manganez miktarının oldukça durağan olduğu bilinmektedir. Hücrede, manganezin daha çok çekirdekte ve stoplazmadaki canlı birimlerde bulunduğu anlaşılmıştır.Manganez glutamin sentetaz, piruvat karboksilaz, aynı zamanda kofaktör olarak çinkoyu da kullanan süperoksit dismutaz gibi enzimlerin bileşiminde bulunur.Bu enzimlerin bazıları bağ dokunun oluşumu, büyüme, lipit karbonhidrat metabolizması için gereklidir.Mn içeren süperoksit dimutas hücreyi kimyasal ve radyasyonun oluşturduğu karsinojenesizden korur.Serum Mn. ile süperoksit dismutas aktivitesi arasında doğrusal ilinti bulunmuştur.Bu enzimlerin bazıları ile manganez bir kısım metal iyonlarının aktivitasyonunu sağlar.Bazı temel enzim tepkimelerinde magnezyum ile birlikte çalışır. Diyetle alınan manganezin insanlarda emilimi azdır ve ortalama %6 olarak bildirilmiştir.Manganez yetersizliği tanımlanamamıştır.Bilinen görevi bazı enzimleri etkinliğini arttırmasıyla ilgilidir.Dipeptidas, karboksipeptidas enzimleri; yağ asitleri metabolizması; kolesterol senteziyle ilgili bazı enzimlerin; üre senteziyle ilgili olan arginaz enziminin etkinliğini arttırdığı belirlenmiştir.Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda düşük miktarda manganez alınmasında kemik metabolizmasında bozukluklar meydana gelmektedir.Laboratuar hayvanlarında; büyüme geriliği,kemiklerde yapısal ve kimyasal anormallikler, dişilerde kısırlık ve lipit metabolizmasında bozukluklar şeklinde yetersizlik belirtileri oluşturulmuştur.Kuşlarda ve tavuklarda manganez yetersizliğinde kemik anormallikleri görülmüştür.Kemiklerdeki anormalliklerin mukopolisakkaritlerin sentezindeki bozukluktan ileri geldiği sanılmaktadır.Yetersizlikler manganez verilmekle iyileştirilmektedir.

İnvitro çalışmalardaki, manganezin, magnezyumun etkilediği deoksiribonükleas, fosfataz, arginaz, eksopeptidas, dipeptidas ve sistein disülfidiraz enzimlerinin aktivitesini arttırdığı bulunmuştur.
Demir yetersizliğinde manganez emilimi artmaktadır. Kana emilen 2 değerli manganez, 3 değerli manganeze okside olarak beta-1- globuline bağlanarak taşınır. Transferinin manganeze taşıdığı bildirilmiştir.Hücre içi ve dışı sıvılardaki manganez dinamik dengededir. Safra ile bir miktarı salgılanır ve tekrar geri emilir.

Kaynakları ve İhtiyaç

Manganez, daha çok bitkisel besinlerde bulunur. En iyi kaynakları fındık, fıstık, ceviz, çay, kuru baklagiller, tahıl taneleri ve bunların öz embriyo kısımları ve yapraklı besinlerdir.Öğütme sırasında tahıl tanelerinin embriyosu alınırsa manganezde önemli kayıplar olabilir. Yeşil yapraklı sebze ve meyveler de manganez açısından zengindir. Hayvansal besinler iyi kaynak sayılmazlar.

Günlük manganez ihtiyacının ne kadar olduğu bilinmemektedir. Yetişkin erkeklerin günlük diyetinde 3-9 mg. arasında manganez bulunduğu, bunun %40 kadarının emildiği ve emilen miktarın da yeterli olduğu sanılmaktadır. Günlük manganez ihtiyacının, 0-1 yaşında 0,5-1,0 mg. , ergenlerin ve yetişkinlerin 2,5-5,0 mg. arasında olduğu tahmin edilmektedir. Günlük 3 mg. manganez ihtiyacını karşılamak için örneğin; 50 gr. yulaf ezmesi, 150 gr. balık, 150 gr. kepekli buğday ekmeği, 150 gr. kurubaklagil, 100 gr. soya fasülyesi , 1000 gr. et, sakatat veya 1000 gr. peynirle karşılanabilmektedir.

Diyette fazla kalsiyum ve fosfor, bağırsakta manganez emilimini bozar. Kana geçen manganez, plazmada özel bir globuline bağlanarak taşınır. Bu manganez- globulin bileşiğine transmanganin denir. Safra ve pankreas özsuları yoluyla az miktarda manganez dışkıyla dışarı atılır. İdrarla atım çok azdır.

Manganez kullanılan endüstri yerlerinde fazla manganez alımı solunum sistemi hastalıkları, nörolojik ve troid hormonlarında bozukluklara neden olur. Vücuda fazla manganez alınması, vücutta zehirlenmelere yol açar. Bu uzun süre madencilikle uğraşan ve manganezin kullanıldığı işlerde çalışanlarda görülür. Solunum yoluyla vücuda yavaş yavaş manganez girer ve daha çok karaciğerde birikir. Ağızdan günlük 10mg. dan çok alım güvenilir değildir.

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TURİZM MESLEK YÜKSEKOKULU

Ders Sorumlusu:Ogrt.Görv. Sevgi GÖKTEPE

yazan;

ASLIHAN KOBAZA

Vücutta Dağıtım ve Görevleri
Yetişkin insan vücudunda toplam 21-25 gr. Kadar magnezyum bulunur. Bunun önemli bir kısmı kemik ve dişlerin yapısındadır. Kalanı: kas, karaciğer gibi yumuşak dokularda ve vücut sıvılarındadır. Vücut sıvılarındaki magnezyumun çoğu hücre içi sıvısındadır. Bunun bir kısmı iyonlaşmış, bir kısmı da proteinlere bağlı durumdadır. Hücre iiçnde en yoğun olarak mitokondria?da bulunur
Magnezyumun vücuttaki başlıca görevleri
1. Magnezyum, sinir sistemi ve kasların düzenli çalışmasında görev alır. Bu mineralin, sinirlerde elektriksel iletim ve ilgi olduğu bulunmuştur. Magnezyum yetersizliğinde sinir sisteminde iletim bozukluğu ve aşırı uyarılma nedeniyle tetani denilen durum görülür.
2. Magnezyum, kemik ve dişleri oluşturan maddelerdendir. Kemik külünün %1 kadarını magnezyum oluşturur. Yetersizlik durumunda, kemiklerdeki magnezyumun yarısında yakını çekilerek kullanılabilecek özelliktedir.
3. Vücut sıvılarındaki magnezyum, geçişme basıncının ve asit-baz dengesinin kurulmasına yardımcıdır.
4. Magnezyum, enerji oluşum sürecinde bazı enzimlerin etkinlik göstermesi için gereklidir.
Magnezyum kan basıncının düzenlenmesinde de yardımcıdır.
Yine yaşlılarda glikoz toleransını düzeltici etki yaptığı belirlenmiştir. devamı »