TURİZM VE OTELCİLİK PORTALI

Aşurenin Türk Mutfağındaki Yeri ve Önemi:İnsanların beslenme alışkanlıkları; coğrafi koşullar, yaşanılan dönem, yer, ekonomik Durum, dini inanışlar gibi bazı nedenlerden etkilenmektedir. Dünyanın büyük bir bölümüne Yayılmış olan Türk toplumunda, tüm etkenlere rağmen gelenekler sürdürülmektedir. Kültürümüzün en güzel özelliklerinden olan yemek hazırlama, pişirme ve ikram değişen tüm Koşullara rağmen hala sürdürülen geleneklerimizdendir.

Aşure, yarma buğday, kuru fasulye, nohut, pirinç, gibi tahıllardan yapılan bir tatlıdır. İçerisine tat ve lezzetini artırıcı olarak, üzüm, kuruyemişler, baharat ve meyve ilave edilerek hazırlanır. Geleneksel Türk tatlıları içinde özel bir öneme sahiptir. Çok lezzetli bir tatlı olduğu için her zaman hazırlanmakta ancak dinimizce Kameri takvimine göre kurban bayramından sonraki Arabî ayların ilki olan muharrem ayının onuncu günü aşure günüdür. Halk arasında dinsel niteliğine ait bazı söylentiler vardır. Hz. Âdem?in tövbesinin kabul edildiği gün, Hz. İbrahim?in ateşte yanmaktan kurtulduğu gün, Hz. Yakup?un, oğlu Yusuf?a kavuştuğu gün gibi?

Ayrıca; inanışa göre Hz. Nuh?un gemisinin Cudi dağına oturduğu gün, kalan erzaklardan hazırlanan sulu ve tatlı bu yiyecekle kurtulanlar bayram etmişler. O günün anısına bu tatlı çorbanın yapımına devam edilmiş. Aşure özel günler dışında, mönülerde her zaman yer alan ve sevilerek tüketilen bir Türk tatlısıdır.

Halk arasında değişik inanışlar nedeniyle aşure toplumumuzda önemi ve özelliği olan bir tatlı çeşididir. Ayrıca aşurenin pişirilip misafirlere ikramı, komşulara dağıtılması geleneği, komşuluk ilişkilerini geliştirmek, hayır işlemek, gönül almak gibi toplumsal birliktelik açısından bir araçtır.

 

 

Aşure Hazırlamada Kullanılan Araç ve Gereçler

Aşure çok miktarda yapıldığı için genellikle büyük boy araçlar kullanılır.

• Pişirme kazanı, tencere veya basınçlı tencere (düdüklü tencere)
• Kepçe, kaşık, tatlı kaşığı
• Servis kâsesi
• Ocak

Gereçler: Aşure hazırlanırken bölgesel birtakım farklılıklar olabilir. Bu yörelere, iklimlere, inanışlara, alışkanlıklara, yörenin tarımsal ürünlerine göre değişebilir. Örneğin;bazı yörelerde pirinç, kestane, bakla, çam fıstığı, susam, fıstık, fındık, süt, gül suyu, kuş üzümü, vanilya gibi gereçlerden biri veya birkaçı ana malzemelerle birlikte kullanılır. Bazı yörelerde de dini inanışlar nedeniyle kurban etinden ayrılıp saklanan küçük bir parça aşureye konur.

Aşure Nasıl Süslenir

 Aşure Süslemek için gerekli malzemeler nelerdir

• Tarçın
• Nar taneleri

• Ceviz içi

• Fındık
• Antep fıstığı
• Karanfil
• Hindistan cevizi
• Doğranmış portakal kabuğu

Aşure Hazırlama ve Pişirme İşlem Basamakları

Malzemeler

• 3 su bardağı aşurelik buğday
• ½ su bardağı fasulye
• ½ su bardağı nohut
• ½ su bardağı pirinç(istenirse)
• 2 çorba kaşığı kuru üzüm
• 5?6 tane kuru incir
• 5?6 tane kuru kayısı
• 2?3 dilim doğranmış portakal kabuğu
• 5?6 su bardağı toz şeker
• 2?3 avuç ceviz veya fındık içi
• 1 kahve fincanı gül suyu
• Aşurelik buğday
• Kuru fasulye
• Nohut
• Kuru kayısı
• İç ceviz
• Badem
• İncir
• Çekirdeksiz kuru
• üzüm
• Su
• Toz şeker
• Portakal kabuğu
• Gül suyu
• 1avuç badem

Süslemek İçin

• Tarçın
• Bir avuç nar tanesi
• 2?3 adet karanfil
• Küçük küp doğranmış portakal kabuğu
• Antep fıstığı, Hindistan cevizi, fıstık, vanilya (istenirse)

AŞURE NASIL YAPILIR

1. Bir gece önceden buğday, fasulye ve nohudu ayıklayınız.

2. Ilık su ile ıslatınız.

3. Ertesi gün buğdayı süzüp büyük bir tencereye alınız.

4. Üzerini 4?5 parmak geçecek kadar su koyup haşlayınız.

5. Üzerinde biriken köpüğü kevgirle alınız.

6. Ara sıra dibini tutmaması için karıştırınız.

7. Pirinç konacaksa yıkayıp süzüp buğdaya ilave ediniz.

8. Portakalı soyup küçük küp şeklinde doğrayıp buğdaya ilave ediniz.

9. Nohut ve fasulyeyi süzüp ayrı tenceler de haşlayınız Daha çabuk pişmesi için

düdüklü tencere kullanılabilir.

10. Kayısı ve inciri küçük küp şeklinde doğrayınız.

11. İncir, kayısı ve kuru üzümü ayrı kaplarda haşlayınız.

12. Pişen buğdayın içerisine haşlanmış fasulye ve nohudu ilave edinip pişiriniz.

13. Üzüm ve kayısıyı ekleyiniz.

14. Şekeri ilave edip tadına bakarak, şeker oranını ayarlayınız.

15. Gül suyunu karışıma ekleyiniz.

16. Ceviz, fındık, kabuğu soyulmuş bademi iri bir şekilde dövünüz.

17. Ceviz ve fındığın bir kısmını aşureye katınız.

18. Tüm malzemeleri 10 dakika kadar daha kaynatınız.

19. Badem ve inciri ilave edip 5 dakika kadar daha pişiriniz.

20. Aşureyi ocaktan alıp sıcak olarak kâselere koyunuz.

21. Süslemek için kaymak tutmasını bekleyiniz.

22. Tarçın serpiniz.

23. Kalan badem, ceviz ve fındıkla süsleyiniz.

24. Tanelenmiş nar, portakal kabuğu, kuş üzümü, çam fıstığı, doğranmış kuru kayısı

ile de süsleyebilirsiniz.

25. İstenirse vanilyada konabilir.

Pişen Aşurede aranılan özellikler

Aşurede aranılan özellikler; İçerisine konan tüm gereçlerin pişmiş olması gerekir. Az pişmiş taneler ağza hoş gelmeyeceği gibi, kuru baklagiller az piştiğinde bağırsakta gaz yapacaktır. Çok pişen taneler ise dağılacağından hem görüntüyü bozacaktır, hem de aşurenin kıvamının katı olmasına neden olacaktır.

Tüm gereçlerin ölçülü olarak konmuş olması gerekir. Çok ya da az konan gereçler aşurenin bilinen tadını etkiler. Örneğin, fazla konan gül suyu ya da karanfil çok yoğun koku nedenle beğenilmeyebilir. Bir gerecin kokusu fazla hissedilmemelidir.İçine konan bütün malzemeler renk uyumu içinde ve tane tane görünmelidir. İçerisine konan şeker miktarı, kişiye göre farklılık gösterse de genellikle çok yoğun olmamalıdır.

Aşurenin üzerine konan gereçlerin, servisten hemen önce konması gerekir. Aksi takdirde kuruyemişlerin ve tarçının etkisi ile rengi değişir. Renginin bozulmaması için, incir

en son konur. Ayrıca badem de kabuğu ile konduğunda aşurenin rengini değiştirir. Bu

nedenle soyularak ve inmesine yakın konması gerekir. Aşurenin kıvamı genellikle, yoğun taneli çorba kıvamıdır. Çok yoğun olursa soğuduğunda daha da katılaşacaktır. Çok sulu veya çok yoğun olmamalıdır.

Aşureyi Süslemek ve Servise Hazırlamak

Aşure, genellikle küçük boy tatlı kâselerinde servis edilir. Daha güzel bir görüntü için ayaklı kâselerde (kup) servis edilebilir. Süsleme bu kâseler üzerinde yapılır.Kâseye sıcak olarak konan aşurenin üzerine, toz tarçın serpilir. Dövülmüş ceviz,fındık, fıstık, badem konur. İsteğe bağlı olarak, diğer kuruyemişler de dövülmüş olarak ilave edilir. Ege bölgesinde çam fıstığı da süslemede kullanılır. Gül suyu içerisine konmadıysa, kâse üzerine birkaç damla serpilir. Karanfilde isteğe bağlı olarak kâsenin üzerine 2?3 tane konur. Hindistan cevizi çok kullanılmamakla birlikte, değişik bir tat için ilave edilebilir.

Aşurenin Muhafazası nasıl olmalıdır.

Aşure kapağı kapalı olarak mümkünse buzdolabında saklanmalıdır. İki günden fazla bekletilmemelidir. Tahıllar pişirildikten sonra kısa sürede ekşir ve bozulur. Tekrar

Isıtıldıklarında ise şekerinde etkisi ile tadı daha çabuk bozulur. Aşurenin üzerini süslemede kullanılan gereçler ıslandığında tadı bozulacağından, yeneceği zaman üzerine konmalıdır. Özellikle tarçın beklediğinde aşurenin rengini de bozar.

KAYNAK:

M.E.B Megep Yiyecek İçecek Hizmetleri Tahıl Tatlıları Ankara 2006

• CANDAŞ Gönül, Afiyet olsun, Ankara, 1978
• ERYILMAZ Leman Cılızoğlu. Yemek Pişirme, Ankara, 1974
• Gürel Raşit. Evin yemeği, Fon matbaası, Ankara, 1983
• TÜRKAN Cemal. Uygulamalı Yemek Yapma Temel Teknikleri, İnkılâp yayınları 2000.
• TÜRKAN Cemal. Yemek Repertuarı, Bolu, 2003A
• CANDAŞ Gönül, Afiyet Olsun, Ankara, 1978.
• ÇAKMAKCI, Nursel. Yiyecek üretimi ders notları, 2005, Muğla.
• ERYILMAZ, Leman Cılızoğlu. Yemek Pişirme, Ankara, 1974.
• Gürel, Raşit. Evin Yemeği, Fon matbaası, Ankara, 1983.
• İGÜMÜ Feridun. Tatlıcıbaşının Tatlılar Kitabı, Sümer yayınevi, İstanbul,1995.
• TÜRKAN Cemal. Uygulamalı Yemek Yapma Temel Teknikleri, İnkılâp yayınları 2000
• TÜRKAN, Cemal. Yemek Repertuarı, Bolu 2003

blogkent.net