TURİZM VE OTELCİLİK PORTALI

B vitamini nedir?
Suda eriyebilen, molekül yapılarında bir azot atomu bulunan, bazı enzim sistemlerinin etkinliğini arttırıcı koenzimler olarak işlev gören 15? e yakın değişik maddeden oluşan bir vitamin gurubudur.

Suda eriyen başlıca vitaminler B ve C vitaminleridir.Bu vitaminler vücutta fazla depo edilmezler.(B12 hariç)

B GRUBU:
B vitamini,bir vitaminler grubu olduğundan,B grubu denir.B grubu adı, kimyasal yapılarının veya etkilerinin benzerliğinden değil, daima beraber bulunmalarından verilmiştir.Eğer bir besin B1 vitaminince fakirse, diğer B vitaminlerincede fakirdir.Bugün oniki kadar B vitamini bilinmektedir.Fakat bunlar B olarak değil,kimyasal yapılarına göre isimlendirilirler.B grubu vitaminleri,çeşitli enzimlere koenzim olarak görev yaparlar.Genellikle B vitaminleri;et,süt,yumurtasarısı,biramayası,hububat,karaçiğer,yeşil sebzeler,yerfıstığı ve soyafasülyesinde bulunurlar.Bunlar içinde en önemlisi B1 veya tiyamindir.

TİYAMİN  (B1 vitamini) C12H17 ON14S :
Bu vitamin,Karbonhidrat metabolizması için gereklidir,noksanlığı halinde privik asitin,asetik asite dönüşmesi aksar.Bu nedenle vücutta,yorgunluk ve kas kırampları görülür.İleri bir B1 eksikliğinde bu belirtiler artarak,sinirlerde dejenerasyon görülür.Bunun sonucunda felç meydana gelebilir.Bu duruma beriberi denir.Böyle bir kimseye B1 vitamini verilirse,bu belirtiler derhal kaybolur.Tiyamin biramayasında,buğday,yerfıstığı ve diğer tohumlarda,yumurtasarısı ve karaçiğerde bulunur.Bir insanda günde ortalama 2-3mg B1 vitamini gereklidir.Diğer B vitaminleri ise şunlardır:

RİBOFLAVİN (B2 vitamini) C17H20O6N4:
: Bitki ve hayvanlarda bulunan sarı bir pigmenttir.Tiyamince zengin besinlerde bol olarak bulunur,ayrıca kalınbarsak bakterileri tarafından da sentezlenir.Büyümede,solunumda hidrojen transferinde (ADP nin ATP ye dönüşmesnde)rol oynar.Eksikliği ağız kenarlarında,deride çatlaklıklara ve saç dökülmesine yol açar.

NİKOTİNAMİT,NİYASİN (B3 vitamini)C6H5O2N :
B1 vitamininin bulunduğu maddelerde bulunduğu gibi barsak bakterileri tarafından da sentezlenebilir.Hücresel oksidasyonlarda hidrojen akseptörü olarak rol oynar.Eksikliğinde pelegra denen sinirsel bozukluklar,zihinsel bulanıklığı(erken bunama) gibi durumlar görülür.

PANTOTENİK ASİT (B5 vitamini) C9H17O5N:
Kalınbarsak bakterileri tarafından da sentezlenebilen bu vitamin et,yumurta,biramayası,tatlı patates,süt,karaçiger ve yerfıstığında bol bulunur.Sinir ve derinin normal korunması için gereklidir.Ayrıca karbonhidrat,yağ,protein metabolizmasında enerji dönüşümü basamaklarında yer alan koenzim A nın yapısına girer.Pantotenik asit ve biyotin eksikliği insanlarda nadiren hastalığa yol açar.Genellikle büyümenin gecikmesi,deri hastalıkları,adrenal bozuklukları ve saçların erken beyazlaması gibi bozukluklar görülür.

PRİDOKSİN (B6 vitamini) C8H12O3N:
B1 vitaminince zengin besinlerde bulunur.Amino asit metabolizmasında koenzim görevi vardır.Çok çeşitli besinlerde bulunduğu için insanlarda B6 eksikliğinin kesinlikle neye yol açtığı bilinmemektedir.Bununla beraber eksikliğinde dermatitdenen deri iltihapları,direnç azlığı ve kansızlık gibi bazı bozukluklar görülür.

FOLİK ASİT (B9vitamini) C 19H19O6N7:
Bu vitamin diğer Bvitaminlerinin bulunduğu besinlerde bulunduğu gibi,barsak florası tarafından da sentezlenir.Eksikliğinde zeka geriliği ve sinirsel bozukluklar görülür.

KOBALAMİN(B12 vitamini)C63H90N14O14CO:
Bu vitamin diğer B vitaminlerinin bulunduğu besinlerde bulunduğu gibi,barsak florası tarafından da sentezlenir.Kan hücrelerinin yapılmasında ve büyümede rol oynar.Bu bakımdan kansızlığı önler.Ayrıca hücre bölünmesinde ve DNA sentezinde koenzim görevi vardır.Eksikliği anemi denen kansızlığa ve boğaz iltihabına neden olur. Karaciğerde, sütte, yumurta akında, peynirde, balıkta, ette ve karideste bol miktarda,bitkilerde ise son derece az miktarda bulunur.
B12 vitamini eksikliği, folik asit eksikliğinde olduğu gibi, alyuvar yapısında biçim bozukluğuna yol açarak persinyöz ya da megaloblastik anemi denen kansızlığa neden olur.Ayrıca sindirim sistemi düzeyinde ve epitel dokunun beslenmesinde bazı etkileri görülür. Kansızlığın yanı sıra hafif sarılık, iştahsızlık, ishal, parestezi (karıncalanma) ve uyuşma gibi duyumsama bozuklukları, ataksi, işitme siniri iltihabı ve zihinsel bozukluklar ortaya çıkabilir.

BİR ÖRNEKLE AÇIKLAYALIM?
İyi hazırlandığınız ve bildiğiniz bir dersin imtihanında hiçbir şey hatırlamadığınız hiç oldu mu? Bazen yeni fikirler üretmekte kendinizi çaresiz hissettiğiniz oluyor mu? Ara sıra okuduğunuz bir konuya veya çalıştığınız bir derse boş boş bakıp hiçbir şey anlamadığınızı hissettiniz mi?
Eminim hemen, hemen hepinizin içine düştüğü bu tip anlar olmuştur. İmtihandan çıkıp da cevaplara bir göz attığınızda, “Bu cevabı ben nasıl oldu da yapamadım” diye kendi kendinize kızdığınızı şu anda belki de anımsıyorsunuz. Bu tip günleriniz olduysa şöyle bir geri dönüp o günlere rastlayan beslenmenize bir göz atmanızı tavsiye ediyorum.

Esasen beyin gücünüzü etkin kullanmak için iki önemli şeye ihtiyaç vardır;
1-) Hızlı, Kolay ve Kalıcı Öğrenme Tekniklerini Bilmek ve Kullanmak,
2-) Hafıza ve Zekayı Geliştiren Yiyecekler yemek.
Bugün ilk etapta beyin gücü ile beyni besleyen yiyecekler konusuna eğilmek istiyorum. İkinci etapta ise hızlı öğrenme teknikleri ile beslenme arasındaki ilişkiyi ortaya koyarak, hangisinin daha önemli olduğunu bir örnekle ortaya koymaya çalışacağım.
Yediğimiz besinlerin insanın hafıza, zeka ve konsantrasyon gücü üzerinde çok önemli bir etkisi vardır. Örneğin vücut ağırlığımızın sadece % 2 ila 3?ü oranında ağırlığı olan beyin, günlük kalorilerimizin ortalama % 30?unu harcamaktadır.
Hafıza ve Zeka Gelişimi açısından bazı besin kaynaklarının diğerlerine göre önemi çok daha fazladır. Örneğin bunların arasında B vitaminlerini içeren yiyecekler birinci sırada gelmektedir.
Yine “demir”in beynin beslenmesi için hayati bir önemi vardır.
“B” vitaminlerinin beyindeki önemli reaksiyonların gerçekleştirilmesindeki payı zihinsel potansiyel açısından hayatidir. Ayrıca B vitaminleri beyni strese karşı da korumaktadır. Beyin için enerji üretimine büyük katkısı olan B vitaminlerinin eksikliği yorgunluğa, hafıza ve zeka performansının zayıflamasına neden olur. Beynin ihtiyacı olan B vitaminlerinin yeterince alınması halinde aşağıda belirtilen zihinsel fonksiyonlarda gelişmelerin olduğu açıkça hissedilmektedir;
? Öğrenme ve Hafıza Gücü,
? Konsantrasyon,
? Hızlı Düşünme,
? Sözel Yetenek ve Akıcılık,
? Uyanıklık,
? Yaratıcı Düşünme,
? Enerjik Hissetme.

Kuru baklagiller, kırmızı et, ayçekirdeği, balık, yoğurt, süt, peynir, yeşil yapraklı sebzeler, tavuk eti, hindi, yerfıstığı, muz, kavun, brokoli, ıspanak, domates, yumurta, kavun ve enginar kombinasyonları B grubu (complex) vitaminlerini garanti eden besin kaynaklarıdır.
Yeteri kadar dengeli beslenemediğini düşünenlere ilave olarak düşük dozlu “B-Complex” vitaminleri almaları tavsiye edilmektedir.
Ayrıca demirin beyne oksijen taşınmasında çok önemli bir rolü vardır. Özellikle oksijenin beyne taşınması ve beyin tarafından kullanılmasını sağlayan kandaki hemoglobin ve alyuvarların oluşumunda demire ihtiyaç vardır. Daha kısa bir ifadeyle beynin temel enerji kaynaklarından biri olan oksijenin beyne taşınabilmesi için demire ihtiyaç vardır. Dolayısı ile diyetimiizde mutlaka demir içeren yiyecekler bulundurmalıyız.
Tüm kırmızı etler, kuru baklagiller, koyu yeşil sebzeler, domates ve pekmez demir açısından zengin olan yiyeceklerdir.